Categorie: Geen categorie

14 december 2022

Door Wim Zeegers

Ooit heb ik het diploma Gastechnisch Installateur behaald. Dat was nodig voor de toenmalige vestigingswetgeving. Natuurlijk installeerde ik niet zelf, dat deden onze vakbekwame monteurs. Daarmee zette ik de traditie voort van mijn vader Willem (1902-1987), ik volgde hem op. Ook grootvader Derk (1875-1948) was met gas verbonden. Stadsgas in dit geval. Hij was de chef van de plaatselijke gasfabriek waar gas uit steenkool werd gewonnen door verhitting in een vacuüm. Het restproduct, de cokes, was weer een grondstof voor de staalindustrie. De restwarmte uit de fabriek werd gebruikt om het naast gelegen Gemeentelijk Badhuis te verwarmen.

Mijn grootvader heeft er wel een koolmonoxidevergiftiging aan overgehouden en ging daarom voortijdig met pensioen. In zijn tijd werd gas nog ruimschoots voor verlichting gebruikt, ook bij de openbare verlichting en bijvoorbeeld ook in de Wageningse Schouwburg Junushoff. Daar was hij er ook verantwoordelijk voor dat de verlichting bij voorstellingen veilig aangestoken en na de voorstelling weer veilig gedoofd werd. Later werd het gas ook aan huishoudens geleverd via het gemeentelijke gasleidingen net. Je kocht dan muntjes bij de gasfabriek en die kon je thuis in de gasmeter doen, dan kreeg je er het gas voor geleverd. Stadsgas was einde oefening in 1959 toen de aardgasbel in Slochteren werd ontdekt.

Van gaslicht naar gaslight (găs′līt″)
Het woord “gaslicht” is later in een heel ander daglicht komen te staan. Dat begon in 1944 met de film -een psychologische thriller- “Gaslight”, met de beroemde filmsterren Ingrid Bergman en Charles Boyer in de hoofdrollen. Het speelt zich af in het toen nog gas-verlichte Londen. Kort samengevat: de man voert een subtiel sluipend spel op, waarbij de vrouw steeds meer aan zichzelf gaat twijfelen. Bijvoorbeeld door de gaslampen op willekeurige tijden lager of uit te draaien en haar de schuld te geven, terwijl ze eerst zeker weet dat zij dat niet gedaan heeft. Maar steeds vaker gaat ze aan zichzelf twijfelen. De man -de gaslighter– overtuigt haar ervan dat haar waarneming niet klopt.

Slachtofferwijzer schrijft: “Door continu te twijfelen aan de eigen waarneming en gevoelens én door deze steeds weer aan te passen aan die van de gaslighter, verliest het slachtoffer beetje bij beetje het contact met zichzelf. Het wordt steeds moeilijker te beoordelen wat hij of zij ergens van mag of moet vinden en welke gevoelens en gedachten logisch zijn. Een slachtoffer van gaslighting kan zo sterk in de waarheid van de gaslighter gaan geloven, dat hij of zij zichzelf volledig kwijtraakt. Zeker naarmate het slachtoffer meer en meer gaat leven naar ‘de waarheid’ en wensen van de gaslighter. Gaslighting kan dan ook leiden tot extreme onzekerheid, isolatie en depressie.”

Van gaslighting naar collectieve gaslighting
Ziet u -geachte lezer- enige parallellen met de tijd waarin wij leven? Er is nu sprake van collectieve gaslighting. Dat wordt treffend verwoord en uitgelegd in een artikel van Pieter Stuurman in “Gezond Verstand” nummer 53 van 9 november 2022. Een paar citaten: “Voor stelselmatige leugenaars is het dus van essentieel belang dat mensen niet langer vertrouwen op hun eigen waarneming en zo het vermogen verliezen de leugens als leugens te herkennen.” Het doel: meer controle en dus meer macht over mensen te verkrijgen. Stuurman beschrijft dat er voor effectieve collectieve gaslighting twee voorwaarden gelden. “De eerste is communicatie. Zonder collaboratie van de massamedia kan massale gaslighting simpelweg niet plaatsvinden. Ten tweede is het noodzakelijk dat de gaslighter een mate van autoriteit heeft over de groep waarop hij het gemunt heeft, zodat die groep in een zekere afhankelijkheid van hem leeft. Iedere vorm van twijfel kan dan worden bestraft door mensen iets af te nemen waarin de gaslighter voorziet. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om een baan te behouden, een subsidie te verkrijgen of gewoon met rust gelaten te worden.”

Tenslotte: “Hun bedoeling is mensen zodanig af te richten dat ze juist de meest absurde beweringen kritiekloos geloven.”

NB:

• overweeg een abonnement op “Gezond Verstand” (verschijnt tweewekelijks)
• overweeg een abonnement op “De Andere Krant” (verschijnt wekelijks)

12 november 2022

Door Wim Zeegers

Spoiler: “Are we blaming the Salt for what the Sugar did?” =

“Geven we het Zout de schuld voor wat de Suiker deed?”

De bloeddruk is geen constante. Het verschilt van dag naar nacht en vice-versa en hangt af van de persoonlijke- en levensomstandigheden.

We onderscheiden:

• Primaire hoge bloeddruk, ook wel essentiële hypertensie genoemd. Dit komt bij 90 tot 95% van de patiënten voor. De oorzaak is niet bekend, maar dat zal veranderen als u deze column tot u heeft genomen…
• Secundaire hypertensie. Hierbij is wel een oorzaak aan te wijzen, uiteraard ter beoordeling van de arts(en).

De richtlijnen van het Nederlands Huisartsen Genootschap, NHG, [2] geven het volgende aan: “Streef naar een bloeddruk die past bij de risicocategorie van de patiënt”

• Jonger dan 70 jaar, streef naar lager dan 140 systolische- (boven)- druk, eventueel naar lager dan 130.
• Ouder dan 70 jaar, “niet kwetsbaar”, streef naar lager dan 150, eventueel naar lager dan 140.
• Ouder dan 70 jaar, “kwetsbaar”, streef naar lager dan 150 bovendruk en behandel als de diastolische -(onder)- druk hoger is dan 70.

Beleid

Eerste beleidspunt: Leefstijladvies. Desgevraagd verwijst de NHG naar:

[a] https://www.thuisarts.nl/hoge-bloeddruk

• Bloeddruk is de druk in uw bloedvaten.
• Een te hoge bloeddruk vergroot uw risico op hart- en
  vaatziekten, zoals een hartinfarct en een beroerte.
• Belangrijke leefregels zijn:
  • stoppen met roken
  • meer bewegen
  • gezonder eten
  • zorgen voor minder stress
• Daarmee verlaagt u uw risico.
• Medicijnen om de bloeddruk te verlagen zijn niet altijd nodig. (Dit vond ik nogal verrassend, gezien het tweede beleidspunt van het NHG, zie verder.)

[b] https://www.thuisarts.nl/risico-hart-en-vaatziekten-verlagen

en:

[c] https://www.thuisarts.nl/risico-hart-en-vaatziekten-verlagen/ik-ga-mijn-risico-op-hart-en-vaatziekten-verlagen-met-gezond

Dit zijn zeer uitvoerige programma’s. Je kunt zelfs gebruik maken van een leefstijl-coach! Maar hoe uitvoerig ook, De Grootste Slopers worden niet benoemd…

Tweede beleidspunt: Medicamenteuze therapie tenminste overwegen, meestal aangewezen.

De Hartstichting [3] vat de medicatie-mogelijkheden ter verlaging van de bloeddruk als volgt samen:

• Plaspillen (diuretica) zorgen ervoor dat je nieren meer urine produceren. Je gaat meer plassen en daardoor neemt de druk op de bloedvaten af.
• Bètablokkers zorgen ervoor dat je hart wat minder hard hoeft te werken. Je hart verbruikt minder zuurstof en je hartritme gaat omlaag. Daardoor staat er minder druk op je bloedvaten.
• ACE-remmers en angiotensine-receptor blokkers (ARB’s) spelen in op de samenhang tussen hart, vaatwand en nierfunctie, met verwijding van bloedvaten tot gevolg.
• Calciumantagonisten zorgen voor vaatverwijding.

Voor de mogelijke bijwerkingen verwijs ik naar de bijsluiters…

“Wat zijn de klachten?”

Radboudumc [4] geeft daarvoor het volgende aan: “Hoge bloeddruk is geen ziekte. Er kunnen wel afwijkingen aan grote en kleine bloedvaten ontstaan. Het gevolg:

• slagaderverkalking (atherosclerose)
• vergroting en overbelasting van het hart
• schade aan de nieren
• schade aan de ogen
• scheuring van een bloedvat (dissectie van de grote buikslagader of aorta).”

Men had i.p.v. over “klachten” beter van “risicofactoren” kunnen spreken, immers je voelt de hoge bloeddruk niet (extremen mogelijk daargelaten).

Het leefstijl-advies van Radboud UMC:

• Eet gezond en let op zout
• Afvallen als je te zwaar bent
• Beweeg elke dag
• Minder alcohol
• Niet roken

Nu wordt het hoog tijd dat we overgaan naar de praktijkervaringen van een Engelse arts, zelf destijds lijdend aan hoge bloeddruk.

Want wat is gezond eten en hoe zit het met zout?

Dr. David Unwin is huisarts in Southport in het Verenigd Koninkrijk. Na meer dan 25 jaar pogingen om diabetes met conventionele methoden te behandelen, maakte Dr. Unwin kennis met koolhydraatarme voeding via een van zijn patiënten en de website www.diabetes.co.uk.

Dr. Unwin is de RCGP National Champion for Collaborative Care and Support Planning in Obesity & Diabetes, evenals een Clinical Expert in diabetes. In 2015 won hij de North West NHS ‘Innovator of the Year Award’ en in 2016 won hij de National NHS ‘Innovator of the Year Award’ voor zijn werk in de behandeling van diabetes met een koolhydraatarme aanpak.

Ik breng nog even in herinnering:

Mensen eten het gehele jaar de door het Voedingscentrum geadviseerde 40 tot 70% koolhydraten. In de praktijk blijkt dat neer te komen op 45%. Koolhydraten zitten in graan-producten, zetmeel-producten, planten, vruchten, suikers. Alle koolhydraten worden omgezet in glucose. De pancreas maakt vervolgens overuren om die glucose uit je bloed naar je lever, spiercellen en … naar je vetcellen te brengen. Dag in dag uit. De insuline productie houdt nog héél lang de glucosewaarden in het bloed onder de norm (die wat mij betreft ook ter discussie staat). Je bent dan pre-diabeet. Maar het houdt een keer op. Dan ben je dus volledig diabeet (zie hoofdstuk 1 tot en met 5 van “De Grootste Slopers”).

Een interessante voordracht van deze Engelse arts -met typische Engels onderkoelde humor- vind je hier: https://www.youtube.com/watch?v=z9fBu-Lb–E Duur: 42 minuten. Nederlandse ondertiteling mogelijk. Ga naar instellingen, klik op ondertiteling uit, klik op Engels automatisch, klik daar op automatisch vertalen, scroll naar Nederlands.

In zijn 30 jarige praktijk verachtvoudigde het aantal diabetes patiënten. Dat kon toch écht niet genetisch verklaard worden!

Uit de video het volgende (vertaling volgt na de citaten):
“Dr Geoffrey Livesey was one of the first initiators of the glycemic index and he helped me reinterpret actually, it’s the glycemic load in terms of teaspoons of sugar.”
“Dr Geoffrey Livesey was een van de eerste ontdekkers van de glycemische index en hij hielp me eigenlijk de glycemische belasting te herinterpreteren in termen van theelepels suiker.”

Zo kwam Unwin tot acht tabellen.
“How does each food affect blood glucose compared with one 4-gram teaspoon of table sugar?”
“Wat is het effect van elk voedingsmiddel op de bloedglucose vergeleken met één theelepel tafelsuiker van 4 gram?”

Onderstaande grafiek is een weergave van één van de acht info-
grafieken over suikerequivalenten, in het Nederlands vertaald, zie:

Sugar Equivalent Infographics Courtesy Of Dr David Unwin In Dutch

Voor vergroting klik op iedere afzonderlijke grafiek op de website van Unwin.

In basmati rijst, bij een portie van 150 gram, zitten dus 10,1 schepjes suiker = 40,4 gram = 26%! En die banaan doet ook zo’n 6 schepjes suiker!

Het bestuderen van alle acht tabellen is de moeite waard. Dat maakt de keuzes, minder ‘suiker’, een stuk gemakkelijker.

Maar het effect is niet voor iedereen hetzelfde. Met een continu-glucose meter kun je de effecten op jezelf vaststellen (bladzijde 76 van “De Grootste Slopers”). In de praktijk van Unwin (9 artsen) besparen ze ieder jaar 40.000 pound (ca 46.000 euro) aan minder voorgeschreven medicijnen voor diabetes type 2 door een koolhydraatarme leefstijl aan te bevelen. Gemiddeld dalen de triglyceriden-waarden met een derde. Volgen patiënten het advies, dan kan 46% na 2 tot 3 maanden van de medicatie af.

En dan gaat Unwin verder over hoge bloeddruk.
Een onderwerp dat mij zeer aan het hart gaat, want mijn hele leven heb ik al een verhoogde bloeddruk. Als vijftienjarige (1953) moest ik bij de sportkeuring eerst een half uurtje liggen voordat ik opnieuw gemeten kon worden en dan ging het wel, zeiden ze. Maar medicatie heb ik nooit overwogen. Het idee was: mijn organisme heeft dat toch niet voor niets zo geregeld? Maar het is zeker een risicofactor en veel mensen (miljoenen wereldwijd) leggen er het loodje door.

Unwin: “It’s the second biggest known global risk factor for disease after poor diet” – “Het is de op één na grootste risicofactor voor ziektes, ná slechte voeding”.

Hij zegt dan dat hij 30 jaar bloeddrukken heeft gemeten en vervolgens medicatie heeft voorgeschreven. Want zo was het hem en collega’s geleerd. Essentiële hypertensie noemen ze dat omdat er geen oorzaak bekend is. En hoe kun je eigenlijk behandelen als je niet weet wat de oorzaak is? Maar wat is de oorzaak?

Op 12 maart 2019 schreef The Times:

“…in more than 90% of cases it is simply a result of ageing of the circulation, because the heart has to pump harder to maintain flow through stiffened arteries”…
“…in meer dan 90% van de gevallen is het gewoon het gevolg van veroudering van de bloedsomloop, omdat het hart harder moet pompen om het bloed door verstijfde slagaders te laten blijven stromen”…
Iets te eenvoudig voorgesteld door The Times…
En niet alleen door The Times! “Iedereen” geloofde dat.

Unwin: Maar misschien gaat het wel over gewicht, of over overgewicht als mogelijke oorzaak. En dan konden we naar de patiënt wijzen, immers die at te veel en bewoog te weinig. De patiënt krijgt het schuldgevoel én medicijnen mee. (“Want we wisten niet wat de oorzaak was!” “En hoe kun je behandelen als je niet weet wat de oorzaak is?”)

Unwin signaleert significante verbeteringen door een koolhydraatarme leefstijl in de bloeddrukwaarden, zowel in systolische (bovenwaarde) als in diastolische (onderwaarde).

Vervolgens geeft Unwin het spectaculaire resultaat van een patiënte die de bloeddruk omlaag brengt van 170/100 naar 118/74 door een lage koolhydraat leefstijl. Kwam van haar pre-diabetes af en ging van 78 naar 60 kg. De buikomvang verminderde van 112 cm naar 83 cm.

Maar:
“Weight loss might not be an independent influence on blood pressure status. It is possible that some aspects of diet, when altered, are the true determinants of blood pressure reduction.” [5].

“Gewichtsverlies heeft wellicht geen onafhankelijke invloed op de bloeddrukstatus. Het is mogelijk dat sommige andere aspecten van de voeding, de werkelijke determinanten zijn van de bloeddrukverlaging.” [5].

Unwin vertelt over de mogelijkheden die hij tegenwoordig heeft om computerdata te verzamelen van zijn patiënten en de data in overzichtelijke grafieken weer te geven. In zijn geval inmiddels al over een periode van zes jaar. Zo lang en zo gedetailleerd duren wetenschappelijke onderzoeken niet vaak… Bovendien kent hij al die mensen persoonlijk. Dat alles maakt de uitkomsten zeer betrouwbaar.

Door een lage koolhydraat inname kon in zijn praktijk ook het aantal voorgeschreven bloeddrukverlagende medicijnen met 21% worden verminderd en daalde de bloeddruk gemiddeld met 14,8 bovendruk en 8,07 onderdruk bij 159 patiënten. Zeer significant.

Extrapoleer deze cijfers zowel voor diabetes als voor hoge bloeddruk eens landelijk of wereldwijd, dan gaat het om gigantische mogelijke besparingen.

Dan vertelt hij over een patiënte van 50 jaar, slank, geen overgewicht, toch hoge bloeddruk. Wat was de oorzaak?

De mensen die overgingen op een lage koolhydraat voeding merkten iets op. De urineproductie ging omhoog en niet zo’n beetje. Unwin merkte nóg iets bijzonders op. De gezwollen enkels (oedeem) werden weer slank en bléven dat ook op een lage koolhydraat voeding… De plaspillen konden naar de apotheek worden teruggestuurd.

Mensen die laag koolhydraat gaan kunnen spierkrampen [6] krijgen. Dat was ook zijn eigen ervaring. Wat meer zout [7] in de voeding en het probleem was opgelost. Voelde zich ook beter. Dat terwijl zout jarenlang is gedemoniseerd als risicofactor (“Eet gezond en let op zout”). Uit de referenties die hij geeft, rolt de conclusie dat insuline een effect heeft op zout. Wat is de link tussen insuline en zout? Het blijkt dat als je diabetes type 2 hebt, dan is er een vrij sterk -overigens bekend- effect, dat je nieren zout (natrium) vasthouden door insuline. En dat is niet best. Maar waarom? Mensen kunnen zout goed verdragen. Eeuwen leefden mensen langs kusten en aten producten van de zee. Het metabolisme is er op berekend om het teveel aan zout gecontroleerd te lozen. Maar als je diabeet bent gaat dat niet meer zo gemakkelijk. Dan is het dus de suiker die het probleem veroorzaakt [7].

Terug naar de slanke patiënte van 50 jaar met hoge bloeddruk. Ze bleek aan leververvetting [9] te lijden. Dat probleem kun je volgens Unwin met een lage koolhydraatvoeding in twee weken oplossen. De onverwachte verrassing: ook haar bloeddruk daalde!

Conclusie: hoe hoger de glycemische belasting (de “suiker”-koolhydraat- lading), des te groter je risico op hart- en vaatziekten.

Inderdaad: “Are we blaming the Salt for what the Sugar did?” =

“Geven we het Zout de schuld voor wat de Suiker deed?”

Conclusie, zoals onderschreven in de NICE-richtlijnen voor Type 2-diabetes bij volwassenen, laatste wijziging juni 2022. https://www.nice.org.uk/guidance
NICE = National Institute for Health and Care Excellence in de UK. Er is lang gewacht (sinds 2015) op deze update van de NICE NG28-richtlijnen voor de behandeling van diabetes type 2 bij volwassenen. De belangrijkste wijziging in deze update van 2022 betreft de aanbevelingen met betrekking tot glycemische controle.

In Nederland zijn we nog niet zover.

Samenvattend:
Na kennisneming van het boek “De Grootste Slopers van je Gezondheid en hoe je aan die slopers kunt ontsnappen” en van het bovenstaande mag het niet meer verwonderlijk zijn dat ik de LCHF benadering verder in uw aandacht aanbeveel. LCHF staat voor Low Carb Healthy Fat. Zo kort kun je het in het Nederlands niet formuleren. Het gaat om het vermijden van geraffineerde koolhydraten en van geraffineerde plantaardige olies, als belangrijkste stappen op weg naar een betere gezondheid. En wat healthy fat betreft: roomboter van koemelk van koeien die grasgevoerd en niet graangevoerd zijn. Kokosvet kan ook!

Ter afsluiting een anekdote.
Vandaag 28 september 2022 beoordeelt de keuringsarts voor de vernieuwing van het rijbewijs in een kwartier (€55) mijn geschiktheid om ook de komende vijf jaar een auto te mogen besturen. De vragenlijst vult zij op haar computer in zonder mij één vraag te stellen. Wel dipt zij een teststrip in de meegebrachte urinecontainer: “Geen suiker”. Ook test zij mijn gezichtsvermogen mét en zónder bril. “Ik kom tot iets minder goed resultaat dan uw optometrist twee weken geleden”.

Bloeddruk linker arm: “een beetje hoog”. Rechter arm: “ook een beetje hoog”. Opnieuw de linkerarm: “nu 175/85”. “Dat vul ik in”.

Elf jaar geleden kreeg ik bij het lopen nogal wat pijn in een van mijn kuiten. De huisarts verwees mij naar het UMC Utrecht. Daar werd mij aangeboden een uitgebreid onderzoek te ondergaan met als voorwaarde dat ik aan een wetenschappelijk onderzoek zou meedoen, “SMART” geheten [10] waarbij de onderzoeksresultaten gebruikt mochten worden. Bovendien zou ik jaarlijks een evaluatieformulier moeten invullen. Leek mij wel wat. Uit het onderzoek kwam naar voren dat er een vernauwing was aangetroffen in een dijbeen slagader. De gemeten bloeddruk werd uiteindelijk destijds bepaald op 170/80. In mijn geval is er evident sprake van een familiale aanleg, zoals de familie historie aantoont.

De aanbevelingen waren:

• een bloedverdunner (heb ik twee weken volgehouden)
• ga iedere dag lopen (probeer ik te doen, zit nu op drie
  kwartier, behoudens slecht weer) NB: dát heeft wél gewerkt, want sindsdien geen pijn meer in die kuit. Er worden volgens de arts door het lopen natuurlijke nieuwe omleidingen gevormd).
• voor de huisarts: overweeg het voorschrijven van bloeddrukverlagende medicatie (nooit gedaan)
• voor de huisarts: overweeg het voorschrijven van cholesterolverlagende medicatie (nooit gedaan)

De huisarts kende mijn standpunten.

Voor een tweede screening ben ik nooit in aanmerking gekomen, omdat ik in de tussentijd geen vaatproblemen, beroerte, tia of diabetes heb (gehad).

DISCLAIMER:

De in deze column en in het boek gegeven informatie is op geen enkele wijze bedoeld als vervanging van medische diagnostiek en/of behandeling. Raadpleeg altijd een arts.

Bronnen:
[1] https://stilleslopers.nl/
inkijken: https://www.succesboeken.nl/book/9789464435535/De- grootste-slopers-van-je-gezondheid-en-hoe-je-aan-die- slopers-kunt-ontsnappen
[2] https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/cardiovasculair- risicomanagement#samenvatting-tabel1
[3] https://www.hartstichting.nl/over-de-hartstichting
[4] https://www.radboudumc.nl/patientenzorg/aandoeningen/ hoge-bloeddruk/wat-is-hoge-bloeddruk
[5] Harsha DW, Bray GA, Weight loss and blood pressure control (Pro), Hypertension;2008;51(6):1420-5; https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/ HYPERTENSIONAHA.107.094011
[6] spierkrampen kunnen ook ontstaan door een magnesium tekort, zie hoofdtuk 8 van “Stille Slopers”: “Magnesium, een onmisbaar maar onderschat mineraal’”.
[7] Zout wordt hier gepresenteerd als keukenzout, natriumchloride, soms met toevoeging van jodium. Rijker aan mineralen is Himalaya zout of Keltisch zeezout. Bevat echter weinig jodium.Zie hoofdstuk 7 van “Stille Slopers”: “Het toenemende jodiumtekort en de nare gevolgen”.
[8] Voor “suiker” verwijst ik naar hoofdstuk 1 tot en met 5 van “De Grootste Slopers van je Gezondheid”
[9] Leververvetting, zie bladzijde 52 en 53 van “De Grootste Slopers van je Gezondheid”
[10] SMART MR Study (Second Manifestations of ARTerial diseases). Het begon in 1996. https://www.umcutrecht.nl/nl/wat-is-ucc-smart

26 juli 2022

Door Wim Zeegers

Deze column is geschreven naar aanleiding van een artikel in het AD van 23 juli 2022: “Niet alleen minder vlees, maar ook ánders eten”. Daarin zegt universitair hoofddocent Hannah van Zanten (WUR) onder meer: “Uit een andere studie blijkt dat je 30% minder land nodig hebt voor een plantaardig dieet. Voor ons huidige dieet is ongeveer 0,17 hectare landbouwgrond per persoon per jaar nodig, terwijl voor een veganistisch dieet zo’n 0,12 hectare nodig is. Een plantaardig dieet draagt dus bij aan voedselzekerheid en heeft minder milieu-impact”.

En over het gezondheidsaspect zegt zij: “Uiteraard moet je ook naar andere dingen kijken. Als je overstapt op een volledig veganistisch dieet, moet je opletten dat je alle essentiële nutriënten binnenkrijgt. Dat is zeker mogelijk, alleen vitamine B12 moet je op een andere manier aanvullen. Als iedereen zou overstappen op een plantaardig dieet, moeten we wel andere gewassen gaan kweken. Maar dat beteken niet dat er meer akkerbouwland nodig is”.

Je kunt er ook anders naar kijken. Citaat uit Livestock: “On our plates or eating at our table? A new analysis of the feed/food debate”, gepubliceerd op 17 juni 2017.

Highlights:

• 86% van de mondiale veevoeropname in droge stof bestaat uit voedermiddelen die momenteel niet eetbaar zijn voor de mens.
• In tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd, is voor 1 kg vlees 2,8 kg voor de mens eetbaar voeder nodig voor herkauwers en 3,2 kg voor monogastrische dieren (dieren met één maag).
• Vee verbruikt een derde van de mondiale graanproductie en gebruikt ongeveer 40% van de mondiale landbouwgrond.
• De veestapel gebruikt 2 miljard hectare grasland, waarvan ongeveer 700 miljoen hectare als akkerland zou kunnen worden gebruikt.
• Bescheiden verbeteringen in de voederconversie kunnen een verdere uitbreiding van bouwland voor voederproductie voorkomen.

Abstract:

“Vee draagt bij tot de voedselzekerheid door essentiële macro- en micronutriënten te leveren, mest en trekkracht te leveren, en inkomen te genereren. Maar zij consumeren ook voedsel dat voor de mens eetbaar is en grazen op weilanden die voor de productie van gewassen zouden kunnen worden gebruikt. Vee, met name herkauwers, wordt vaak gezien als een slechte omzetting van voeder in voedingsmiddelen. In dit document worden het voederrantsoen en de voederconversie van vee wereldwijd geanalyseerd, met specifiek inzicht in de diversiteit in productiesystemen en voedermiddelen. De resultaten schatten dat de veestapel jaarlijks 6 miljard ton voer (droge stof) verbruikt – waaronder een derde van de mondiale graanproductie – waarvan 86% bestaat uit materialen die momenteel niet door de mens worden gegeten. Bovendien vertegenwoordigen sojakoeken, waarvan de productie kan worden beschouwd als de belangrijkste drijvende kracht achter het landgebruik, 4% van de mondiale veevoeder inname. Voor de productie van 1 kg vlees zonder been is gemiddeld 2,8 kg voor de mens geschikt voeder nodig in systemen met herkauwers en 3,2 kg in monogastrische systemen. Hoewel de veestapel naar schatting 2,5 miljard hectare land gebruikt, kunnen bescheiden verbeteringen in de efficiëntie van het voedergebruik verdere uitbreiding beperken.”

Wetenschapsjournalist Arnout Jaspers schrijft hier nog over, citaat:

“De efficiëntie van vleesproductie lijkt op het eerste gezicht heel laag: gemiddeld moet vee om 1 kilo vlees op de botten erbij te krijgen, 80 kilo plantaardig voer eten. Maar als je bedenkt dat vee grotendeels graast op onvruchtbaar land en veel reststromen uit de landbouw eet en als je alleen het voer meetelt dat mensen ook hadden kunnen eten, dan is die conversiefactor véél gunstiger: ongeveer 1 op 3. Vrij grazende runderen zijn eigenlijk autonome, zelf-sturende fabriekjes die heel efficiënt uit laagwaardige grondstoffen hoogwaardig voedsel weten te maken. Achter die gemiddelden gaan grote verschillen schuil. De intensieve veeteelt zoals we die in Nederland hebben, is zwaar afhankelijk van geïmporteerd veevoer, waarvan de productie ook nog goeddeels akkerbouw voor menselijke consumptie verdringt. Het heeft daarom een hoge conversiefactor. Of je daar als land op moet blijven inzetten is een valide vraag. Maar als je kijkt naar hoe de wereld als geheel zich het beste kan voeden, nu en in de rest van deze eeuw, dan is veganisme een dwaalspoor.”

Schrijfster en voormalig veganiste, gedurende 20 jaar, Lierre Keith in “The Vegetarian Myth” (2009):

“De waarheid is dat landbouw een meedogenloze aanval is op de planeet, en meer van hetzelfde zal ons niet redden. In dienst van eenjarige granen heeft de mens prairies en bossen verwoest, talloze soorten uitgeroeid, het klimaat veranderd en de bovengrond, de basis van het leven zelf, vernietigd.”

Citaat uit hoofdstuk 6 van mijn boek “De Grootste Slopers van je Gezondheid”:

Waarom heb ik het in de titel over ‘de valkuilen van plantaardige voeding’? Omdat met de beste [?] bedoelingen mensen wordt wijsgemaakt dat ze hiermee én het milieu én zichzelf van het beste voorzien. Er zijn natuurlijk best wel experts die weten hoe je een veganistische voeding zó in kan vullen dat je bijna geen tekorten opbouwt, maar dat zijn de uitzonderingen. De regel is dat mensen geen idéé hebben.

En denken met het slikken van een B12 voedingssupplement, wat op zichzelf ook al niet ‘natuurlijk’ is, dat alles okay is. Helaas. Een veganistisch dieet is een privilege van de elite. Je moet veel kennis hebben van de voedingstekorten die door deze leefstijl ontstaan en je moet weten hoe je die met voedingssupplementen kunt corrigeren; én je moet het je financieel kunnen veroorloven.

Professor Ben Bikman:

“A vegan diet is not compatible with human survival” [Een veganistisch dieet is niet verenigbaar met menselijk overleven].

10 juli 2022

Door Wim Zeegers (om mogelijke misverstanden te voorkomen: dit stuk is in de hoogste staat van ironie geschreven!)

Wat leven wij toch in een fantastisch land! Een land dat ook haar burgers de mogelijkheid biedt actief te participeren in het klimaatbeleid. Ik citeer de plaatselijke krant van 29 juni 2022:

“De Nationale Klimaatweek is dit jaar van 31 oktober tot en met 6 november. Dan komt heel Nederland in actie om te laten zien welke klimaatstappen zij nemen. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat laat als initiator zien wat er allemaal in Nederland gebeurt om de CO2-uitstoot te verminderen om de klimaatdoelen van 2030 te halen, maar ook wat er nog nodig is. Zij zijn op zoek naar Nederlanders die zich al inzetten voor een beter klimaat. Net als tijdens de eerste editie in 2021 vraagt het ministerie tijdens de Nationale Klimaatweek op allerlei manieren aandacht voor alles wat er in het land gebeurt aan klimaatverbeteringen. Vorig jaar zetten maar liefst 142 Klimaatburgemeesters zich op hun eigen manier in om een positieve bijdrage te leveren aan het klimaat en inspireerden zij Nederland om bewuster om te gaan met het klimaat. Het minsterie zoekt voor zo veel mogelijk gemeenten in Nederland een Klimaatburgemeester. Iemand die zich inzet om zijn of haar CO2-uitstoot te verminderen. Dat kan een grote maatregel zijn of iets kleins. Goedkoop of duur. Iemand die bijvoorbeeld veel energie bespaart, duurzamer reist of klimaatbewuster consumeert. Ben je een klimaatactie in de straat of wijk gestart met de buren? Ben jij de Klimaatburgemeester uit jouw gemeente? Of ken je iemand? Geef die op via www.nkw2022.nl Een Klimaatburgemeester deelt zijn of haar verhaal met de lokale media en in hun eigen netwerk en organiseert een actie op 31 oktober in de eigen gemeente (of op een andere dag tijdens de Nationale Klimaatweek) om anderen in beweging te krijgen. Ook kan de Klimaatburgemeester in gesprek gaan met de echte burgemeester over wat er nog moet gebeuren om in zijn of haar gemeente de klimaatdoelen te halen. Tijdens de Nationale Klimaatweek spelen de Klimaatburgemeesters een belangrijke rol om de de rest van Nederland te inspireren zich ook in te zetten.
Maar het ministerie vraagt ook organisaties hun beste klimaatbeentje voor te zetten. Zijn jullie bezig met het nemen van klimaatbewuste stappen, door CO2-uitstoot te verminderen of energie te besparen? Dan kun je je aanmelden als Klimaatsupporter via www.nkw2022.nl.“

Tot zover het bericht.

Ik vond dit een dermate belangwekkend stuk dat ik gemeend heb er een column aan te moeten wijden, zodat nog véél méér mensen hier kennis van kunnen nemen! Maar dat niet alleen. Vurig hoop ik dat u als lezer hierdoor geïnspireerd raakt om het klimaat een toontje lager te laten zingen. Of hoger. Zelf kom ik niet voor het Klimaatburgemeesterschap in aanmerking. Maar ben natuurlijk wel een fervent Klimaatsupporter!

9 juli 2022

Door Wim Zeegers

De tintelende verhalen van acht artsen die ontsnapten aan die slopers en zichzelf genazen.

14 mei 2022

Door Wim Zeegers

Hierboven staan de titel en de ondertitel van mijn nieuwe boek. Hoever het er mee staat? Vormgevingsfase, eindredactie. Dan proefdruk. Omdat iedereen het dezer dagen heel druk schijnt te hebben en er ook sprake is van papierschaarste, durf ik nog geen voorspelling te doen over de verschijningsdatum.

Maar hier alvast de tekst van het achterblad.

Wim Zeegers maakte carrière als ondernemer op het gebied van technische installaties in gebouwen. Onderdeel daarvan zijn sanitaire installaties. Eén van de -in dit geval Duitse- vakbladen waarop hij geabonneerd was droeg als titel “Gesundheitstechnik”. Een treffende titel, want veel ziekten verdwenen pas toen de huishoudens konden worden voorzien van riolering en schoon stromend water.

De belangstelling voor gezondheid werd gestimuleerd door collegiale discussies over dit onderwerp en verbreding van kennis. Dat leidde in 2017 tot de publicatie van zijn boek “Stille Slopers”, dat onder meer handelde over tekorten aan vitaminen en mineralen waar veel mensen aan lijden. Het boek is nog steeds actueel.

“De Grootste Slopers van je Gezondheid en hoe je aan die slopers kunt ontsnappen” volgt een andere benadering. Het gaat niet over tekorten, maar juist over de overvloed aan producten die wij voedsel noemen. Die producten zijn overmatig voorzien van suikers in al zijn vormen en soorten én van geraffineerde plantaardige olies, die zowel afzonderlijk als in combinaties tot chronische ziekten leiden.

De overheid op haar website Volksgezondheid en Zorg:

“Op 1 januari 2020 hadden ruim 10,2 miljoen mensen in Nederland een chronische aandoening. Dit komt overeen met 59% van de Nederlandse bevolking. Een ‘chronische aandoening’ is hier gedefinieerd als een aandoening waarbij over het algemeen geen uitzicht is op volledig herstel.

Chronische aandoeningen komen op alle leeftijden voor. Het percentage mensen met één of meer chronische aandoeningen is echter hoger op hogere leeftijd. Ruim 95% van de mensen van 75 jaar en ouder heeft ten minste één chronische aandoening. De prevalentie onder personen jonger dan 40 jaar is 43%”.

In dit boek lees je waarom dat zo is, waardoor dat komt en het maakt inzichtelijk hoe je de gezondheidssteven kunt wenden.

4 mei 2022

Door Wim Zeegers

Sinds jaar en dag schrijft Jaap van Duijn [1943, econoom, wetenschapper PhD, bestuurder, buitengewoon hoogleraar] wekelijks een column in de Financiële Telegraaf. Die van 16 april 2022 droeg als titel: “Vleestaks”. Citaat: “De landen met de grootste vleesconsumptie per hoofd van de bevolking [de VS, Australië, Argentinië en Nieuw Zeeland – bij alle meer dan 100 kg per jaar] zijn ook de landen met de hoogste obesitas percentages”.

Bij mijn zoektocht naar zijn bron van de hoogte van de vleesconsumptie vond ik dit artikel: “Which countries eat the most meat?” [1]. Het artikel is gepubliceerd op 4 februari 2019. Dat artikel is in meerdere opzichten interessant. Vooral als je leest dat de vleesproductie steeg van 70 miljoen ton begin jaren zestig naar meer dan 330 miljoen ton in 2017. In dezelfde periode steeg ook de wereldbevolking van ruim 3 miljard naar ruim 7 miljard. De vleesproductie steeg echter procentueel dus veel harder dan de bevolkingstoename. De verklaring? Stijgende inkomens bij opkomende landen. Zoals China bijvoorbeeld. Daar ging de vleesconsumptie van 5 kg in 1960 naar 60 kg in 2017. De afvlakkende vleesconsumptie-trend in de westerse wereld zet, zoals je op een grafiek in het artikel kunt zien, geen zoden aan de gewenste dijk…

Maar nu terug naar de column van Van Duijn: “De landen met de grootste vleesconsumptie per hoofd … zijn ook de landen met de hoogste obesitas percentages”. Hier wordt een verband gesuggereerd dat er niet is. Je reinste flauwekul. Obesitas wordt veroorzaakt door overconsumptie van geraffineerde koolhydraten en ‘fris’dranken [suikerwater]. Door producten van zetmeel [tarwe, mais] en suikers. De geraffineerde topkoolhydraat is suiker [glucose + fructose]. Brood is ook een product met een hoge glycemische index. Die koolhydraten worden in het lichaam allemaal omgezet in glucose. Suiker. Insuline zorgt ervoor dat de glucose deels gebruikt wordt voor energie, deels wordt opgeslagen als glycogeen in je spieren en lever en de rest gaat… naar je vetcellen.

Door je steeds maar te blijven voeden met geraffineerde koolhydraten [‘tussendoortjes’], kom je nooit aan ‘vetverbranding’ toe. Het vet stapelt zich dag na dag op. Zo krijg je overgewicht. Zo krijg je obesitas. Bovendien krijgen je cellen geen tijd om te herstellen en de troep op te ruimen. Je gefrustreerde spijsvertering staat onder grote druk, krijgt ook onvoldoende tijd om zijn werk goed te doen, kortom je wordt ziek. Kwestie van tijd.

Nog een citaat: “Het binnenhalen van eiwitten via vleesconsumptie, in plaats van via het nuttigen van groenten, is eigenlijk heel dom en ieder geval buitengewoon inefficiënt”. ‘Binnenhalen’ versus ‘nuttigen’… Het is wel duidelijk wat de positie van de columnist is. Maar klopt het ook wat hij beweert?

Nadat je eiwithoudend voedsel hebt gegeten, breekt je lichaam het eiwit af tot aminozuren, de “bouwstenen” van eiwit. Van de 20 aminozuren in proteïne kan je lichaam er 11 zelf maken. De andere negen zijn essentieel, wat betekent dat ze uit je voeding moeten komen omdat je lichaam ze niet kan aanmaken. Gelukkig is dierlijk eiwit “compleet”, het levert alle essentiële aminozuren in hoeveelheden die je lichaam nodig heeft. Plantaardige eiwitten (met uitzondering van soja) zijn echter “onvolledig” omdat ze niet voldoende hoeveelheden van een of meer essentiële aminozuren bevatten. Zo ‘heel dom’ is vleeseten dus nu ook weer niet. Meer dan 80% van wat een graskoe eet, kan een mens niet eten [2]. Is het vlees van zo’n koe dan ‘buitengewoon inefficiënt’ geproduceerd?

Wie beschikt er over de kennis om die negen essentiële aminozuren uit [welke?] planten [groente] te halen? En soja is genetisch gemodificeerd, met een hoog fytinezuurgehalte [belemmert de opname van mineralen] en oestrogeen [beïnvloedt de hormoonhuishouding]. Maar zo zijn belanghebbenden wél op weg naar de hevig gepromote – op soja gebaseerde – vegaburgers! Wel eens een etiket van zo’n product gelezen?

Nóg een citaat: “Al jaren bevelen voedingsbureaus aan dat mensen meer groenten en veel minder vlees zouden moeten eten”. ‘Voedingsbureaus’? Volgens mij kennen wij in Nederland alleen het Voedingscentrum dat de aanbevelingen van de Gezondheidsraad voor de bevolking vertaalt naar hapklare brokken. En inderdaad, die adviseert om 40 tot 70% van je voeding uit koolhydraten te halen…

De vega[n] trend gaat er voor zorgen dat nog meer mensen tekorten zullen ontwikkelen aan vitamine A, D, E [8 vormen!] en K2. Het aantal chronisch zieke mensen, nu al meer dan 10 miljoen [3], zal ook dáárdoor alleen maar toenemen.

“Ze” hebben het beste met de mensheid voor, zeggen ze. “We doen het voor de dieren, we doen het voor het milieu, we doen het voor het klimaat”. Nobel. Niemand van de gedrevenen schijnt zich echter af te vragen wat de gevolgen van deze trend zijn voor de eigen gezondheid en voor die van hun naasten.

De kwaliteit van het vlees hangt – net als bij mensen! – af van wat die beesten te eten hebben gekregen. Maar dat is weer een geheel ander verhaal.

Het artikel eindigt met de voorkeur uit te spreken voor ‘accijns op vlees’ in plaats van ‘vleestaks’.

Bronnen:

[1] https://www.bbc.com/news/health-47057341

[2] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2211912416300013

[3] https://www.vzinfo.nl/chronische-aandoeningen-en-multimorbiditeit/leeftijd-en-geslacht

Aangeboden door de onafhankelijke media, oplage 5,9 miljoen.

7 maart 2022

Een krant voor heel Nederland.

“De samenleving verandert razendsnel. In deze krant stellen we vragen over waar het heen gaat en welke alternatieven er zijn. We zijn benieuwd hoe u er over denkt. We hopen dat de onderwerpen u uitnodigen hierover met anderen in gesprek te gaan. Want hoe we als samenleving verder willen, bepalen we toch samen?”

De bedoeling is dat deze krant huis aan huis verspreid wordt, maar voor het geval de krant je niet bereikt, dan is hier alvast de pdf!

1 maart 2022

Door Wim Zeegers

Vanmiddag legde ik de laatste hand aan het manuscript van mijn boek. Waar het over gaat? Over de grootste slopers van je gezondheid. Het eerste dat nu bij u opkomt is, dat het wel over vaccins zal gaan. Op zich alleszins begrijpelijk en terecht, maar dat is niet het geval.

De afgelopen twee jaar werd ik bij het schrijven steeds afgeleid door de actualiteit. Vanaf dag één heb ik niet geloofd wat aan ons werd gepresenteerd. Het was pure intuïtie, want ik wist toen natuurlijk ook niet wat er aan de hand was. Maar dat werd allengs duidelijker. Niks. Niet helemaal waar natuurlijk, maar erger dan een griep was het niet. De sterftecijfers over 2020 [zonder vaccin] en 2021 [met vaccin] waren dan ook nagenoeg gelijk: 0,97 respectievelijk 0,98%. Nu kun je je inderdaad afvragen, hoe effectief was dat vaccin? Maar dáár zouden we het niet over hebben.

Ik las veel. Ja, op internet, waar anders? Aanvankelijk begon ik familie, vrienden, kennissen, en een aantal wetenschappers, artsen en journalisten met de verkregen kennis te informeren. Maakte een paar columns voor mijn website. Toen besloot ik om ook Eerste en Tweede Kamerleden aan te schrijven. Altijd met informatie die was onderbouwd met bronnen, altijd beleefd en met respect. In diverse modellen. Bijvoorbeeld aan Kamerleden persoonlijk. Bijvoorbeeld aan Kamerfracties, zodat men van elkaar wist dat dit bericht was gestuurd. Bijvoorbeeld aan de gehele Kamer, zodat iedereen kon weten van het bericht. In een van mijn laatste berichten aan alle Eerste en Tweede Kamerleden, deed ik een dringende oproep om een einde te maken aan de grootschalige kindermishandeling [isoleren, conditioneren, enten].

De reacties van de laatste anderhalf jaar van deze politieke categorie kan ik in vieren verdelen:

1. 1. Van de overgrote meerderheid van Kamerleden, of van de fracties, kwam geen enkele reactie; ik heb deze mensen een keer of acht aangeschreven.
   2. Sommige partijen en Kamerleden geven een automatisch gegenereerd antwoord, waarin ze vooral klagen, dat ze zó veel berichten krijgen dat het ondoenlijk is om die allemaal persoonlijk te beantwoorden.
   3. Een enkele medewerker van een enkele fractie geeft aan dat ze er aandacht aan besteden.
   4. Een enkel Kamerlid reageert persoonlijk. Dat kan weer verdeeld worden in:

• • • Een dankbetuiging – per omgaande – als je hem of haar een compliment geeft.
    • Een nietszeggend algemeen kulverhaal. Hij of zij geeft er wel blijk van de informatie te hebben gelezen. Maar dat wil nog niet zeggen dat hij of zij het ook begrepen heeft. En dat lezer, bleek tegen te vallen.
    • Een “ben het er geheel of gedeeltelijk niet mee eens” antwoord.

Van alle 225 Eerste en Tweede Kamerleden, die samen rond de duizend berichten van mij hebben ontvangen, kreeg ik nog geen tien keer een reactie in de 2e of 3e categorie.

Kun je hier conclusies uit trekken? In ieder geval deze: het systeem werkt niet, men heeft de zaken niet op orde. Een burger neemt de moeite om inhoudelijke informatie mét bronnen te verstrekken. Dan is het een kwestie van organisatie, dat je als Kamerlid de relevante informatie uit de ongetwijfeld grote stroom berichten laat selecteren door gekwalificeerde medewerkers. Daar laat je je iedere dag – 7 dagen van de week – over rapporteren met een tekstomvang van maximaal twee A4-tjes. Daarin verwijs je ook naar berichten die het Kamerlid, gezien zijn of haar specialisatie, absoluut zélf geheel moet lezen. Je zorgt ervoor dat iedere schrijver van een bericht binnen 48 uur wordt geïnformeerd wat er met het bericht wordt gedaan.

Daarvoor kun je een aantal standaardbrieven ontwerpen, zodat ook degene die zich minder parlementair uitdrukt serieus kan worden genomen. Het lijkt mij een zó voor de hand liggende vorm van communicatie met betrokken burgers, dat ik het niet begrijp. Of beter gezegd, ik begrijp het wél, maar zij niet. Zij begrijpen niet dat ieder bericht een kans biedt. Een kans om aan goodwill te werken voor jezelf, voor je partij, voor het systeem.

Een andere conclusie. Het merendeel heeft er geen boodschap aan. Het interesseert ze niet. Of ze willen het niet weten. De enige handeling die zij verrichten is de delete toets indrukken. Zij willen het niet weten en kúnnen ook geen andere informatie toelaten. Dat is een proces dat cognitieve dissonantie wordt genoemd. Daarbij wordt het Kamerlid geconfronteerd met een andere waarneming [mening], die hij of zij als onverenigbaar ervaart met de perceptie die hem of haar eerder werd opgedrongen [fractiediscipline, partijdiscipline].

Onze hersenen creëren blinde vlekken zodra er iets voorbij komt dat de orde verstoort. Zodra een standpunt is bepaald en men zich er emotioneel aan heeft verbonden, laat het verstand het afweten. Hoe groter iemands verantwoordelijkheid en maatschappelijk aanzien, des te sterker zijn of haar behoefte aan zelfrechtvaardiging en hoe geringer de kans dat hij of zij fouten toegeeft.

Dus eigenlijk moeten we medelijden hebben met een groot deel van onze volksvertegenwoordigers die met de ‘maatregelen’ hebben ingestemd. Ze kónden niet anders. Het is niet hun schuld.

30 november 2021

Door Wim Zeegers

Ach ja: „Gesundes Volksempfinden“ darf ja man nicht sagen. Dieser Begriff ist angeblich NS-belastet. Keine Ahnung, welcher verbrecherische Nazi es verwendet hat, auch keine Ahnung, ob es den Terminus zuvor bereits gegeben hat. Sehr wohl weiß man aber, dass es so etwas gibt wie dieses „gesunde Volksempfinden“. Am deutlichsten kann man dies immer wieder daran erkennen, dass auch die Menschen hierzulande, die gelernten Österreicher, keineswegs all das glauben, was ihnen die etablierten Medien vorbeten und keineswegs sklavisch den Meinungen der etablierten Politik hinterher hecheln. Aldus dit citaat van Oostenrijker Andreas Mölzer, Herausgeber des Wochenmagazins ZurZeit.

Dat heeft hij al een tijdje geleden geschreven, nog voor corona. Hoe zou het nu zitten met wat geleerde Nederlanders in corona-tijd geloven en/of aannemen? Daarover schreef neuroloog Jan Bonte een nogal kritische column.
Citaat: Propaganda heeft per definitie niet als doel om betrouwbare en juiste informatie de wereld in te sturen, het gaat erom in hoeverre men de grootst mogelijke onzin aan het volk kan verkopen als zijnde de enige juiste weg. Het past in de uitspraak van zo’n geleerde dat het ’nepnieuws van de anti-vaxxers bestreden moet worden’. Voor de propagandist bestaat er maar één werkelijke waarheid, namelijk die van hemzelf: ‘We will continue to be your single source of truth’, aldus de premier van Nieuw-Zeeland. Het is een uitspraak die levensgroot op de voorgevel van het ministerie van vws geschreven zou moeten worden. Einde citaat.

Degene die hier te lande – dezer dagen, het is november 2021 – een beroep deed op ‘das gesunde Volksempfinden’, was de hoofdredacteur van een landelijk dagblad. In een door de krant zelf georganiseerd interview – op video gezet – spreekt hij over de toestand in corona-Nederland. Aanvankelijk heeft het gesprek een redelijk verloop, zo benoemt hij dat de overheid tekort is geschoten met het op orde brengen van de zorgcapaciteit. Maar terwijl hij beseft dat dit het probleem is waar de overheid puur toerekenbaar is tekort geschoten [wanprestatie in optima forma heeft geleverd], en de overheid daar al het beleid kennelijk blijvend aan ophangt, beseft de door de wol geverfde hoofdredacteur maar al te goed hoe hij ‘das gesunde Volksempfinden’ moet bedienen. Dat doet hij met de uitsmijter: “Stronteigenwijze ongevaccineerden verantwoordelijk voor ziekenhuisprobleem”. Ik ga hier geen kwalificatie(s) aan verbinden, daar heeft u mij niet voor nodig.

Het afgelopen jaar heb ik meermaals wetenschappers, artsen, journalisten, politici, boeren, burgers en buitenlui de vraag voorgehouden: vraagt niemand zich af hoe je de weerstand, het immuunsysteem kunt versterken? Kennelijk niemand, en als die mensen zich het al wel hebben afgevraagd en eventueel tot een antwoord zijn gekomen, dan heeft dat de publiciteit helaas niet gehaald. In juni van 2021 heb ik een bericht rondgestuurd met de mededeling dat ik zou stoppen met de berichten en de columns. Daardoor kon ik mijn boek afmaken. Maar zoals u gemerkt heeft wordt u inmiddels behoorlijk getrakteerd op mijn berichten. Het is mijn wijze van verzet.

Maar nu stel ik de tegenovergestelde vraag: hoe kun je iemands weerstand verzwakken, iemands immuunsysteem ondermijnen? Kinderlijk eenvoudig. Jaag de mensen dag-in-dag-uit angst aan, laat de teugels iets vieren, trek ze dan weer iets harder aan. Laat ze weer iets vieren en trek ze vervolgens nog iets strakker aan. Een deel van de mensen roept nu al: harder trekken! Je gaat een tijdje mee met mensen die er anders over denken, je toont begrip. Om ze vervolgens keihard over de rand te duwen – althans dat probeer je.  Lichtelijk vertraagd door verstandige en moedige mensen.

Maar je hebt nog één troef achter de hand: ziekmakende voedingsadviezen die al tientallen jaren hun nut hebben bewezen. Dat zal de weerstand tenslotte breken. Tenzij…

Over die ziekmakende voedingsadviezen gaat mijn nieuwe boek.

Krantenbericht voorjaar 2022:

Vierentachtig-jarige Wageninger brengt controversieel boek uit

De gehele oplage werd direct in beslag genomen. Ook de elektronische editie werd meteen geblokkeerd. Dat was dit jaar al de zoveelste keer dat De Dienst de bevolking tijdig voor nepnieuws wist te behoeden. Desgevraagd liet de schrijver weten er niet warm of koud van te worden. Hij was erop voorbereid. Hij stuurt de hoofdstukken afzonderlijk op aanvraag – en na betaling – per post. Gelukkig worden alle betalingen gecontroleerd en zo nodig geblokkeerd. Ook alle post wordt geopend en beoordeeld door De Dienst, maar ook daar was de schrijver op voorbereid: hij maakt nu gebruik van gelijkgestemde koeriers die de hoofdstukken gratis verspreiden.